بیماریها وروشهای مبارزه با آن در کندوی زنبور عسل 2

بیماریها وروشهای مبارزه با آن

کنه واروآ

کنه واروآ به عنوان انگل زنبورعسل در صنعت زنبورداری جهان بسیار مهم محسوب شده و در زمان حاضر این کنه در تمام قاره های جهان به جز استرالیا وجود دا شته و در حال گسترش و استقرار است.

نحوه زندگی کنه واروآ:

کنه واروآ برای تغذیه از خون زنبورعسل جاهای نرم بدن را انتخاب می کند (بین حلقه های بدن بخصوص حلقه اول بین سر و سینه و بین شکم و سینه) و با فرو کردن قطعات دهان خود از خون زنبور تغذیه می کند. کنه به مقدار کم و به دفعات از خون زنبور تغذیه می کند. بیشتر خسارت کنه به لاروهای مسن و شفیره زنبورعسل بخصوص لاروهای نر است. زنبور کامل نقش میزبان واسطه را بازی کرده و کنه را در روی خود حمل می کند. کنه ماده قبل از بسته شدن سر سلولها وارد سلول شده پس از اینکه لاروها تنیدن پیله را تمام کردند شروع به تخمگذاری می کند. کنه واروآ انگل لاروهای زنبورعسل جوان است. مسیر زندگیش را در داخل حجرات مهر و موم شده سپری می کند و کنه واروآ در دوران بلوغ از حجرات بیرون می آید. زمانی که آلودگی شدید باشد لاروهای زنبوران می میرند و یا زنبوران ناقص الخلقه به دنیا می آید. کنه واروآ لاروهای نر را به لاروهای ماده ترجیح می دهند.

کنه های ماده بالغ به روی زنبوران چسبیده از آنها به عنوان عامل انتقال استفاده می کنند در ضمن از قسمتهای نرم بدن زنبور بخصوص در حد فاصل قصعات کیتینی شکم آنها خون می مکند. طول زندگی کنه واروآ در تابستان دو ماه و در زمستان در کلنیهای بدون لارو و شفیره حدود هشت ماه است.

طرز تشخیص کنه واروآ:

طرز تشخیص آلوده بودن یک کلنی به این انگل ساده است. اگر نتوان کنه ها را روی بدن زنبورها مشاهده کرد معمولا وجود زنبوران ناقص الخلقه در کلنیها به تشخیص وجود این نوع کنه کمک می کند.

در این هنگام که با مشاهده آثار خسارت به وجود کنه در کندو مشکوک می شویم می توانیم تعدادی از حجرات لارو نر را سر زده و کنه های موجود در کلنی پی برد.

راههای انتشار کنه:

کنه ها از راههای مختلف در بین کندوهای یک زنبورستان و نیز از یک زنبورستان به زنبورستان دیگر منتشر می شوند که این راهها عبارتند ازحمل و نقل از نقطه ای به نقطه دیگر، پرواز زنبورهای کارگر و نر در مناطق زنبور داری، زنبوران نر که کنه ها علاه خاصی به آنها دارند به راحتی توسط آنها به کندوهای مختلف برده می شوند، ورود اشتباهی یا در هنگام غارت زنبوران کارگر از کندوهای آلوده به سالم و بالعکس، بچه کندوهای آلوده به کنه که ممکن است چندین کیلومتر از زنبورستان اصلی دور شده و کنه های موجود در مناطق دیگر را آلوده کنند، خرید و فروش ملکه زنبورعسل و کلنیهای زنبورعسل و انتقال آنها بین زنبوردارن.

روشهای مبارزه:

برای مبارزه موثر با کنه واروآ بهتر است این کار در منطقه ای گسترده و بین زنبورستانهای مختلف و بطور همزمان صورت گیرد. بهترین زمان مبارزه اوایل پاییز پس از برداشت عسل از کندوهاست. زیرا در این زمان تخمریزی در حداقل است و نوزادان زیادی نیز در کندو یافت نمی شود. کنه واروآ می تواند در کندو تکثیر و تولید مثل کند که در کندو لارو وجود داشته باشد. بهترین زمان مبارزه با استفاده از سموم شیمیایی در هنگام غروب یا صبح زود است یعنی زمانیکه تمام زنبورها داخل کندو هستند.

داروی کنه کشی که انتخاب و خریداری می شود باید ضمن اینکه به زنبورعسل صدمه نمی زند قادر باشد بیشترین تعداد کنه را نابود کند و بقایای سمی از خود به جای نگذارد. داروهای تدخینی که به صورت گاز یا دود درمی آیند از این نظر موثرتر و کم ضررترند زیرا در زمان کوتاهی در کندو و روی کنه ها اثر گذاشته و سپس اثر آنها از بین می رود. قبل از شروع مبارزه حتما باید عسل مازاد بر مصرف زنبورها را برداشت تا مبارزه شیمیایی اثری بر محصول عسل نگذارد. در زیر برخی از مواد یا داروها شرح داده می شود. در ضمن مقدار مصرف دارو برای هر کلنی به میزان جمعیت آن کلنی است.

فولبکس:

این دارو بصورت پودر و نوارهای دودزا به مقدار دو تا سه نوار در هر کلنی مصرف می شود. مصرف نوارها دو تا سه بار به فاصله هفت تا 10 روز توصیه می شود. در بهار مبارزه در چهار نوبت و به فاصله دو تا سه روز انجام می شود. برای بچه کندوهای ضعیف نصف نوار و برای کندوهای هفت تا 9 قاب یک نوار و برای کندوهای قویتر سه نوار در هر نوبت لازم است.

نوار را باید به یک قاب خالی با سیم آویزان کرد و با یک چراغ الکلی روشن کرد. پس از بستن درب کندو، پس از بستن درب کندو، تمام سوراخها و درزهای کندو را باید گرفت تا دود حاصله هدر نرود. پس از یک ساعت درب کندو را باز می کنیم و صبح روز بعد کف کندو را تمیز می کنیم.

پریزین:

این دارو به شکل مایع است. کنه کشی سیستمیکی که به صورت امولسیون وارد بازار شده است. امولسیون پریزین را به نسبت یک به پنجاه در آب حل کرده و 50 سانتیمتر مکعب از محلول رقیق شده جهت یک کندو مورد استفاده قرار می گیرد. برای گرفتن نتیجه بهتر از مصرف پریزین باید تمام لاروها از کندو خارج کرده و در دو نوبت به فاصله چهار روز در روی توده زنبور عسل در داخل کندو پاشیده می شود.

آپیتول:

کنه کشی است سیستمیکی که به صورت پودر به بازار عرضه شده است. آپیتول را به دو روش برای کنترل کنه واروآ به کار می برند. یکی از طریق خوراندن شربت به زنبوران است که بسته های 10 گرمی آپیتول را در سه قاشق غذا خوری آب ولرم کرده و با 5/2 لیتر شربت مخلوط می کنند. این شربت را به مقدار نیم تا یک لیتر ( بسته به اندازه کلنی) به زنبوران کندو می خوارنند.

روش دیگر پاشیدن روی زنبوران کندو است. برای این کار 150 گرم شکر را در نیم لیتر آب ولرم حل کرده و سپس بسته 10 گرمی آپیتول را در آن حل می کنند. از محلول تهیه شده 50 تا 100 میلیلیتر (بسته به اندازه کلنی) به طور یکنواخت در بین شانها و روی زنبورهای کندو می پاشند. یک هفته بعد همین عملیات را تکرار می کنیم.

بایوارول:

این ماده از طریق تماس باعث مرگ کنه ها می شود . این دارو بصورت نوار جهت کاربرد در کندو به بازار عرضه می شود. برای هر کلنی متوسط (10 قاب جمعیت) چهار نوار در یک نوبت توصیه شده است. نوارها را باید به مدت چهار تا هشت هفته بین قابهای کندو آویزان کرد و سپس از کندو خارج و معدوم کرد.

آپیسان:

آپیسان نیز از طریق تماس باعث مرگ کنه ها می شود. این دارو را به صورت نوارهای پلاستیکی با ماده موثر فلو والینات آغشته کرده اند و به بازار عرضه کردند. معمولا برای کنترل کنه واروآ دو نوار آپیسان در یک کندوی متوسط بین قابهای سه و چهار تا هفت و هشت قرار می دهند و پس از شش تا هشت هفته آنها را از کندو خارج و معدوم کنند.

اسید فرمیک:

اسید فرمیک را در داخل کندو قرار می دهند تا بتدریج تدخین شده و باعث مرگ کنه ها شود. برای یک کلنی متوسط درمجموع 80 تا 120 میلیلیتر اسید فرمیک 65 درصد مصرف می شود. بدین منظور 20 تا 30 میلیلیتر اسید فرمیک 65 درصد را در یک ظرف، بطری شیشه ای یا پلاستیکی یا فنجان کوچک ریخته و در مدخل آن یک گلوله پنبه قرار می دهند یا با یک لایه پارچه تنظیف می بندند و در کف کندو قرار می دهند تا بتدریج تدخین شود این کار را چهار مرتبه و به فاصله چهار روز تکرار می کنند. یکی از مزیتهای اسید فرمیک این است که بخار آن می تواند به داخل سلولهای دربسته نوزادان نفوذ کند و باعث مرگ کنه ها شود. اسید فرمیک را باید در روزهای مناسب که هوا آفتابی و دما از 15 درجه سانتیگراد بالاتر باشد استفاده کرد.

استفاده از سموم باید توجه داشت که دارو روی کلنیهای زنبورعسل به گونه ای باید بکار رود که این مواد به داخل عسل را پیدا نکند چون باقیمانده آنها در عسل برای مصرف کننده خطرناک است.

لذا بهترین زمان مصرف آنها در اواخر تابستان و اوایل پاییز است یعنی وقتی که عسل مازاد کلنیها برداشت شده و برای زمستان گذرانی آماده می شوند.

کشف روش جدید مبارزه با کنه واروا

محققان دانشگاه فلوریدا موفق به یافتن روشی جدید برای به دام انداختن انگل واروا شدند.

به گزارش ایانا و به نقل از ساینس دیلی، محققان دانشگاه فلوریدا موفق به یافتن روشی جدید برای به دام انداختن انگل واروا شدند. محققان درصدد آزمایش یك تله با استفاده از مواد شیمیایی طبیعی جذب‌كننده هستند.

انگل واروا در طبیعت به این تركیبات وابسته است تا در بدن زنبور‌عسل بالغ و تخمهای آن استقرار یابد و از لنف خونی آن تغذیه كند. در نتیجه خسارت شدیدی ظرف چند ماه به زنبورداران وارد می‌آید. اما در این روش، با استفاده از بوی جاذب زنبورهای عسل سبب دوری انگل از میزبانی كه در نظر گرفته می‌شوند و آن را به سمت صفحه‌ای چسبنده می‌كشانند كه سرانجام از گرسنگی در آن جان خواهد داد.

در آزمایشهای مقدماتی، این روش سبب كاهش 35 تا 50 درصدی انگل واروا شده است.

ظاهراً، مصرف مقدار بیشتری از این مواد شیمیایی طبیعی برای كشاندن انگل به تله‌ها تاثیر چندانی در فعالیت طبیعی و عادی زنبورهای عسل در كندوها ندارد.

محققان ابراز امیدواری كرده‌اند كه موفقیت این تحقیق سبب جذب صنایع برای توسعه این روش گردد.