اختراع چیست؟
در مقوله قانون ثبت اختراع، اختراع به طور کلی به معنی راه حل جدید و نوآورانه برای یک مشکل فنی است . این راه حل ممکن است به ایجاد دستگاه، محصول، روش یا فرآیند کاملاً جدید مربوط باشد یا ممکن است فقط بهبود جزئی محصول یا فرآیند شناخته شده ای باشد. صرفاً پیدا کردن چیزی که در طبیعت موجود است بطور کلی اختراع محسوب نمی شود؛ مقدار مناسب ابتکار انسانی، خلاقیت و گام اختراعی باید وجود داشته باشد. ضمن اینکه اکثر اختراعات اکنون نتیجه تلاش های قابل ملاحظه و سرمایه گذاری بلند مدت در تحقیق و توسعه هستند بسیاری از پیشرفت های فنی ساده و ارزان که ارزش بازاری زیادی دارند، درآمد و سودهای سرشار نصیب مخترعین آنها یا شرکتها می کند.
چرا باید اختراعات خود را ثبت کنیم؟
چرخه های کوتاه مدت محصول و رقابت روزافزون فشار زیادی بر شرکت ها وارد می کنند تا نوآور باشند و یا به نوآوری سایر شرکت ها دسترسی پیدا کنند تا در بازارهای صادراتی و داخلی رقابت کنند و به این رقابت ادامه دهند. حقوق انحصاری که از ثبت اختراع بدست می آید برای شرکت های نوآور به منظور شکوفا شدن در یک محیط چالش برانگیز، پرخطر و پویا ممکن است عنصری حیاتی باشند. دلایل کلیدی برای ثبت اختراع موارد زیر را در برمی گیرند:
برای حمایت از محصولات شما چه ابزار قانونی دیگری وجود دارد؟
این راهنما بر اختراعات متمرکز است . با این حال ، بسته به محصول مورد نظر ، ممکن است حقوق مالکیت معنوی دیگری هم وجود داشته باشند که برای حمایت ویژگی های مختلف یک محصول نوآورانه مناسب باشند ؛ این حقوق شامل موارد زیر هستند:
براي ثبت اختراع به كجا مراجعه كنيم؟
براي ثبت اختراع بايد به اداره كل ثبت شركتها و مالكيت صنعتي واقع در تهران، خيابان ميرداماد، تقاطع بزرگراه مدرس- ميرداماد، مراجعه شود.
آيا به جز تهران ثبت اختراع در جاي ديگري صورت ميگيرد؟
خير، در حال حاضر ثبت اختراع فقط در تهران و در اداره كل ثبت شركتها و مالكيت صنعتي انجام ميگيرد.
چه نوع اختراعاتي قابل ثبتاند؟
اختراعاتي قابل ثبتاند كه حداقل شرایط زیر را دارا باشد:
چه نوع اختراعاتي از حيطه حمايت از اختراع خارج خواهند بود؟
موارد زير از حيطه حمايت از اختراع خارجاند:
براي ثبت اختراع چه مداركي لازم است؟
براي ثبت اختراع بايد مدارك زير تكميل و به اداره كل ثبت شركتها و مالكيت صنعتي تحويل گردد:
در تهيه شرح اختراع از كاغذاي A4 استفاده شود.
آیا براي ثبت اختراع حتماً بايد خود مخترع اقدام نمايد؟
خير، تقاضاي ثبت اختراع ميتواند توسط وكيل متقاضي انجام شود. در اين صورت تقاضانامه بايد همراه اصل وكالتنامه با رونوشت يا فتوكپي برابر اصل شده ضميمه اظهارنامه شود.
سيستم ثبت اختراع در كشور ما چگونه است؟
سيستم ثبت اختراع در كشور ما، سيستم اعلامي است. بر اساس اين سيستم، ثبت اختراع طبق ادعاي مخترع صورت ميگيرد. يعني ادعاي مخترع مقرون به صحت تلقي شده و به شرط عدم سابقه ثبت، ادعاي مخترع (با رعايت اينكه اختراع در حيطه حمايت ثبت قرار دارد يا خير/ بند 4 پرسش و پاسخ) به ثبت ميرسد.
اعتبار ورقه (سند) اختراع چند سال است؟
در حقوق ايران مدت اعتبار ورقه ثبت اختراع به تقاضاي مخترع 5 يا 10 يا 15 و يا منتهي به 20 سال خواهد بود كه بايد صراحتاً در ورقه ثبت اختراع قيد شود.
در صورت قبول يا رد اختراع چه اقداماتي انجام ميگيرد؟
ارزيابي و تأييد علمي اختراع چيست و مرجع قانوني آن كجاست؟
منظور از ارزيابي و تأييد علمي اختراع جستجو و بررسي علمي سند اختراع توسط متخصصين مربوطه با استفاده از تجارب علمي، مشاورهها و بانكهاي اطلاعاتي داخلي و خارجي است و طبق قانون اين ارزيابي توسط وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و از طريق مراكز علمي، تحقيقاتي كشور صورت ميگيرد.
دفاعیه چیست؟
در روز دفاعیه مسؤلین ذیربط با دیدن برگ اظهار نامه پرونده مربوطه را از بایگانی خارج نموده و به کارشناس ذیربط تحویل می نمایند . پس از مطالعه پرونده توسط کارشناس، و توضیحات مخترع چنانچه کارشناس با دلایل مخترع و مستندات کتابچه و نقشه ها قانع گردد و کاربرد محصول را به عنوان اختراع ارزیابی نماید نیمی از کار مخترع به انجام رسیده است و محصول او به عنوان اختراع پذیرفته شده است. اما این پایان کار نیست، زیرا ممکن است کسی قبلا نمونه این اختراع را انجام داده و به نام خود به ثبت رسانده باشد . برای همین کارشناس اقدام به جستجوی موضوع می نماید و با رؤیت نقشه های اسکن شده اختراعاتی که به اختراع جدید شبیه هستند، برای تطبیق از بایگانی خارج می نماید چنانچه اختراعات مشابه ساختار متفاوتی با اختراع جدید داشته باشند، مراحل دفاع با موفقیت به پایان رسیده است . در غیر این صورت از حیز انتفاع ساقط است و پرونده بدون نتیجه برای مدعی ، به بایگانی منتقل می شود .
آيا ارزيابي و تأييد علمي اختراع اجباري است؟
خير، اختياري است. تقاضا براي ارزيابي و تأييد علمي اختراع هم ميتواند از طريق شخص متقاضي و هم از طريق اداره كل ثبت شركتها و مالكيت صنعتي صورت گيرد.
آگاهی ثبت اختراع چیست؟
چنانچه محصول اختراع شده، دفاعیه خود را با موفقیت پشت سر گذارد پرونده اختراع به قسمت اداری ارجاع می شود و مشخصات مخترع، عنوان اختراع او، آدرس و .... طی شماره جدیدی، بعنوان شماره ثبت اختراع در دفتر ثبت اسناد اداره وارد می شود . سپس مخترع می بایست یک نسخه فرم گواهینامه ثبت اختراع ( به ارزش 600 ) ريال دریافت و علاوه بر تهیه 2 برگ کپی از روی آن مبلغ 50000 ريال به عنوان هزینه های ثبت اختراع به حساب اداره واریز، و فیش آن را تسلیم نماید .آنگاه فرم آگهی ثبت اختراع برای چاپ در روزنامه رسمی کشور صادر و به مخترع تحویل می گردد. مخترع فرم مذکور را به نمایندگی دفتر روزنامه رسمی (مستقر در طبقه همکف اداره ) تحویل داده و علاوه بر پرداخت هزینه های پستی ، مبلغ 43500 ريال بابت هزینه چاپ آگهی ، به حساب روزنامه رسمی واریز می نماید . از سوی نمایندگی روزنامه شماره ردیف ثبت آگهی اختراع به مخترع داده می شود تا هنگام مراجعه (حدوداً 15 روز بعد ) سه نسخه از صفحه ای که آگهی اختراع در آن به چاپ رسیده است به مخترع تحویل شود . هنگام تحویل روزنامه مخترع می بایست تمام موارد چاپ شده در روزنامه را مطا لعه نموده و در صورت اختلاف مورد را در اداره مالکیت های صنعتی به اطلاع مسئول مربوطه برساند .
آيا ارزيابي و تأييد علمي اختراع هزينهاي دربر دارد؟
در حال حاضر خير.
آيا براي ارزيابي و تأييد اختراع شرايط خاصي وجود دارد؟
براي پذيرش تقاضاي ارزيابي و تأييد علمي اختراع شرايط زير ضروري است:
براي درخواست ارزيابي و تأييد علمي اختراع به كجا بايد مراجعه كرد؟
براي درخواست ارزيابي و تأييد علمي اختراع لازم است كه به ”اداره كل امور نوآوران و ارزشيابي فناوري“ واقع در تهران، خيابان انقلاب، ميدان فردوسي، خيابان فرصت جنوبي، شماره 71، طبقه پنجم مراجعه شود. علاوه بر اداره كل امور نوآوران و ارزشيابي فناوري براي ارزيابي و تأييد علمي اختراع ميتوان به مراجع منطقهاي زير نيز مراجعه كرد. 1) تهران بزرگ: سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران، دانشگاه تهران (واحدهاي( IP . 2) مرجع منطقهاي مركزي كشور، اصفهان، دانشگاه صنعتي اصفهان (واحد. (IP 3) مرجع منطقهاي جنوب كشور، شيراز، دانشگاه شيراز (واحد (IP. 4) مرجع منطقهاي شرق كشور، مشهد، دانشگاه فردوسي مشهد (واحدIP ). 5) مرجع منطقهاي شمالغربي كشور، تبريز، دانشگاه تبريز (واحد( IP
براي درخواست حمايت از تكميل اختراع و تجاري كردن اختراع به كجا ميتوان مراجعه كرد؟
براي درخواست حمايت از تكميل اختراع ميتوان مستقيماً به ”مراكز رشد“ و براي تجاري كردن اختراع مستقيماً به ”پاركهاي فناوري“ مراجعه كرد. علاوه بر موارد فوق، كليه مراجع منطقهاي و اداره كل امور نوآوران و ارزشيابي فناوري آماده راهنمايي و معرفي متقاضيان به مراكز رشد و پاركهاي فناوري و ديگر نهادها و سازمانهاي حمايت كننده از نوآوران، هستند. نشاني، تلفن و نمابر كليه مراكز رشد و پاركهاي فناوري را ميتوان از اداره كل امور نوآوران و ارزشيابي فناوري دريافت كرد.
آيا براي ثبت اختراع در خارج از كشور حمايت مالي صورت ميگيرد؟
بله، مخترعيني كه اختراعات آنها واجد شرايط زير باشند ميتوانند از حمايت مالي ثبت در خارج از كشور به ميزان 50 درصد كل هزينه برخوردار شوند. 1) اختراع آنها در داخل كشور (اداره كل ثبت شركتها و مالكيت صنعتي) به ثبت رسيده باشد. 2) ارزيابي و تأييد علمي از وزارت علوم، تحقيقات و فناوري (از طريق اداره كل امور نوآوران و ارزشيابي فناوري و يا مراجع منطقهاي ) دريافت كرده باشند. 3) وكيل قانوني خود را انتخاب و معرفي كرده باشند. 4) براي اختراع خود طرح كسب و كار (Business plan) تهيه كرده باشند. 5) فرمهاي مربوط به WPIS را تكميل كرده باشد. 6) مجوز حمايت مالي را از ”كميته تخصصي ثبت اختراعات در خارج“ كسب كرده باشند. براي آگاهي بيشتر از نحوه ثبت اختراعات در خارج از كشور و برخورداري از حمايت مالي، به دستورالعمل تهيه شده در اين زمينه در اداره كل امور نوآوران و ارزشيابي فناوري مراجعه شود.
براي دريافت اطلاعات بيشتر به کجا باید مراجعه کرد؟
تهران،تقاطع میرداماد و مدرس،ضلع شمالی،اداره کل ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی، طبقه دوم بخش ثبت اختراع. تلفن: 19-22268917-021 و یا به اداره كل امور نوآوران و ارزشيابي فناوري واقع در تهران، خيابان انقلاب، ميدان فردوسي، خيابان فرصت جنوبي، شماره 71، طبقه پنجم مراجعه فرمائيد. تلفن: 8318999 021 و نمابر: 8318999 021